Gebelik Oluşumu ve Gelişimi
Hamilelik nasıl başlar?
Yumurta ve spermin tek bir hücrede birleşmesi anlamına gelen döllenme, hamileliğe yol açan bir dizi karmaşık olayın ilk adımıdır. Döllenme fallop tüpünde gerçekleşir. Sonraki birkaç gün içinde tek hücre birden fazla hücreye bölünür. Aynı zamanda bölünme gerçekleşirken fallop tüpünde ilerler ve rahim duvarına doğru hareket eder. Orada implante olur yani yerleşir ve büyümeye başlar. Döllenmeden sonraki ilk 8 haftada embriyo olarak adlandırılır. 9. haftadan doğuma kadar olan sürede fetüs denir.
Plasenta nedir?
Plasenta bebeğin yerleşme aşamasında hızla bölünen hücrelerin bir kısmından oluşur. Plasenta hamilelik sırasında yaşam destek sistemi olarak işlev görür. Oksijen, besinler ve hormonlar plasentadan fetüse aktarılır. Fetüsün karbondioksit ve uzaklaştırılması gereken diğer ürünleri plasentayla anneye geri aktarılır ve annenin boşaltım sistemleri ile uzaklaştırılır.
Hamilelik sırasında rahimde nasıl değişiklikler olur?
Hamilelik sırasında rahminizin iç yüzeyi kalınlaşır ve kan damarları fetüse besin sağlamak için genişler. Hamilelik ilerledikçe rahminiz fetüse yer açmak için genişler. 20. Haftada göbek hizasında olan rahim sonrasında her hafta için 1 cm yukarı doğru büyür. 36. Haftadan sonra bebeğin kanala inmesi ile bir miktar aşağıya gelebilir. Doğumla ve plasentanın çıkmasıyla birlikte rahim küçülür ancak eski haline dönmesi lohusalık bitimini yaklaşık 6-8 haftayı bulur.
Hamilelik ne kadar sürer?
Normal bir hamilelik, son adet döneminizin (LMP) ilk gününden itibaren yaklaşık 40 hafta sürer. Hamileliğin son adetinizin ilk gününden 2 hafta sonra başlayacağı varsayılır. Bu nedenle, aslında hamile olmadığınız halde hamileliğinizin başlangıcında fazladan 2 hafta sayılır. Yani yumurtanın oluşmaya başladığı ilk günden itibaren hesap edilir ve tahmini ilişki zamanınızdan 2 hafta daha önce başlamaktadır. Hamilelik “resmi olarak” bu fazladan haftalar nedeniyle 9 ay değil 10 ay (40 hafta) sürer.
Tahmini doğum tarihi nedir?
Gebelik süresi olan 40 haftayı tamamlandığı güne tahmini doğum tarihi denir. Sadece 20 kadından 1’i beklenen tarihte doğum yapıyor. Fetüsün büyümesinin takip edilebilmesi için hamilelik boyunca gebelik yaşını belirlemek ve tahmini doğum zamanını bilmek önemlidir. Ayrıca hamileliğiniz boyunca yaptıracağınız testler için bir zaman çizelgesi de sağlar.
Tahmini doğum tarihi nasıl hesaplanır?
Tahmini doğum tarihiniz son adet tarihinizin ilk gününden itibaren hesaplanır. Ancak son adet tarihinin belirsiz olduğu durumlarda, Tahmini doğum tarihinizi belirlemek için ilk trimesterdeki ultrason muayenesinde bakılan bebeğin ölçümü ile hesap yapılabilir. Eğer in vitro fertilizasyon (IVF) yani tüp bebek tedavisi ile gebelik elde edildi ise, embriyonun yaşına ve embriyonun rahme transfer edildiği tarihe göre belirlenir.
Bebeğin gelişimi -hafta hafta hangi organlar oluşur?
Hamileliğin 1 ila 8. haftaları arasında:
Beyin ve omurga oluşmaya başlar.
Kalp dokusu gelişmeye başlar.
Göz, burun ve ağız kasları oluşur.
Perdeli parmaklar ve ayak parmakları gelişen el ve ayaklardan dışarı çıkar.
Doğumdan sonra akciğerler havayı içeri ve dışarı taşıyacak tüpleri oluşturmaya başlar.
İç kulak gelişmeye başlar.
Hamileliğin 9 ila 12. haftaları arasında:
Uzuvlar, eller ve ayaklar için kıkırdak oluşmaya başlar
Göz kapakları oluşur ancak kapalı kalır.
Cinsel organlar oluşmaya başlar.
Karaciğer gelişmeye başlar.
Böbrekler idrar üretmeye başlar.
Pankreas insülin üretmeye başlar.
Tırnaklar oluşur.
Hamileliğin 13 ila 16. haftaları arasında:
Kemikler, özellikle de uzun kemikler sertleşir.
Cilt ince ve şeffaftır ancak kısa sürede kalınlaşmaya başlayacaktır.
Ayak tırnakları oluşur.
Boyun tanımlanır ve alt ekstremiteler gelişir.
İşitme gelişmeye başlar.
Doğumdan sonra solunum başladığında akciğerler oksijen ve karbondioksit değişimini sağlayacak doku oluşmaya başlar.
Hamileliğin 17 ila 20. Haftaları arasında:
Beynin motor hareketleri kontrol eden kısmı tamamen oluşmuştur.
Sindirim sistemi çalışmaya başlar.
Ultrason muayenesinde kulaklar, burun ve dudaklar tanınabilir.
Kızlarda rahim ve vajina oluşmaya başlıyor.
Lanugo adı verilen yumuşak, tüylü tüyler oluşmaya ve vücudu kaplamaya başlar.
Hamileliğin 21 ila 24. Haftaları arasında:
Tekmeler ve dönüşler daha güçlüdür.
Emme refleksi gelişir.
Derinin altında yağ oluşur.
Ellerde ve ayaklarda parmak izleri ve ayak izleri oluşmaya başlar.
Görünür kan damarları nedeniyle cilt buruşuk ve kırmızımsıdır.
Hamileliğin 25 ila 28. Haftaları arasında:
Akciğerler tamamen oluşmuştur ancak henüz rahim dışında çalışmaya hazır değildir.
Yüksek sesler, fetüsünüzün ürkek bir hareketle tepki vermesine ve kollarını ve bacaklarını çekmesine neden olabilir.
Göz kapakları açılıp kapanabilir.
Akciğerler, doğumdan sonra nefes almak için gerekli olan bir madde olan surfaktanı yani aktif yüzey maddeyi üretmeye başlar.
Sinir sistemi gelişmeye devam eder.
Daha fazla yağ eklendikçe cilt daha pürüzsüz görünmeye başlar.
Hamileliğin 29 ila 32. Haftaları arasında:
Fetüs esneyebilir, tekme atabilir ve kavrama hareketleri yapabilir.
Gözler ışıktaki değişiklikleri algılayabilir.
Kemik iliği kırmızı kan hücreleri oluşturur.
Kafada biraz saç olabilir.
Erkek çocuklarda testisler karın içinden aşağıya inmeye başlamıştır.
Lanugo kaybolmaya başlar.
Hamileliğin 33 ila 36. Haftaları arasında:
Kemikler sertleşir ancak kafatası yumuşak ve esnek kalır.
Tırnaklar parmak uçlarına kadar büyümüştür.
Uzuvlar tombul görünmeye başlar.
Fetus doğum için doğal olan baş aşağı pozisyona dönebilir.
Hamileliğin 37 ila 40. Haftaları arasında:
Dolaşım sisteminin gelişimi tamamlanır.
Kas-iskelet sistemi de gelişmektedir.
Akciğerler, beyin ve sinir sistemi gelişmelerine devam eder.
Doğumdan sonra bebeği sıcak tutmak için cilt altı yağ dokusu artar.